Ranking Harry Potter

Θεωρώ μεγάλη τύχη που μεγάλωσα ταυτόχρονα με τα βιβλία του Harry Potter, που στιγμάτισαν την παιδική μου ηλικία και (μαζί με το Age of Empires) με ανάγκασαν να μάθω αγγλικά για να μην περιμένω τις μεταφράσεις. Δεν κατάφερα να δω όλες τις ταινίες στον κινηματογράφο, αλλά θυμάμαι με νοσταλγία και εκείνα τα νοικιασμένα dvds με τα οποία καιγόμουν κάποια (μακρινά;) βράδια Παρασκευής. Με το πολυαναμενόμενο τελευταίο μέρος των περιπετειών του νεαρού μάγου να ανοίγει στις σκοτεινές αίθουσες τις επόμενες μέρες, βρήκα αφορμή να κάνω τον “μαραθώνιο” που ανέβαλα συνεχώς εδώ και πολλούς μήνες. Ακολουθούν μερικές σκέψεις για κάθε ταινία ξεχωριστά και στο τέλος μια υποτυπώδης σειρά προτίμησης. Περιέχονται φυσικά spoilers, και be warned για παρουσία υπέρμετρων επιθέτων από ένα ενθουσιώδες fanboy.

Harry Potter and the Sorcerer's Stone (2001) (dir: Chris Colombus)

Σκηνοθέτης των δύο Home Alone και της Mrs Doubtfire, ο Chris Colombus ήταν αρκετά περίεργη επιλογή για να αναλάβει να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το βιβλίο-φαινόμενο. Φυσικά, το ίδιο το βιβλίο είναι το πιο παιδικό της σειράς, οπότε φαινομενικά κανένας δεν θα είχε ιδιαίτερο πρόβλημα να φτιάξει ένα παραμύθι φαντασίας με ήρωα το μικρό μάγο. Σε μεγάλο βαθμό, ο Colombus πετυχαίνει διάνα, και μεταφέρει όμορφα το -πολύ πιστό στο βιβλίο- σενάριο του Steve Kloves. Δεν θα ήθελα να κολλήσω σε λεπτομέρειες που χάθηκαν στη “μετάφραση”, οπότε θα μιλήσω μόνο για τα δύο βασικά μου προβλήματα με την πρώτη ταινία της σειράς. Αφενός, η αντιπαραβολή του “κανονικού” με το μαγικό κόσμο, είναι νομίζω πολύ αδύναμη. Σε καμία ταινία της σειράς δεν δίνεται τόση σημασία στους Muggles και τον κόσμο τους, αλλά εδώ κατά τη γνώμη μου ήταν παραπάνω από απαραίτητο να δείξει τη ζωή του μικρού Harry πριν μάθει για την ύπαρξη των μάγων, ώστε να τονίσει πόσο ανάγκη είχε αυτήν την αλλαγή περιβάλλοντος και πόσο “παράταιρος” ήταν στον κόσμο των θείων του. Αφετέρου, η μικρή αυτή παρουσία του κανονικού κόσμου στην ταινία, είναι και το χειρότερο κομμάτι της. Κατ' αρχάς, η οικογένεια Dursley είναι εντελώς γραφική και καρτουνίστικη, και με τους τρεις ρόλους να είναι εντελώς over-acted και αφύσικοι στα όρια του γελοίου. Επιπλέον, για ταινία του 2001, το πρώτο 25λεπτο καταφέρνει να είναι πολύ πιο cheesy ακόμα κι απ' τις πιο παλιές ταινίες του Colombus. Ευτυχώς, με την είσοδο στο Hogwarts αυτό αλλάζει, και η ατμόσφαιρα είναι όμορφη και παραμυθένια. Μπορεί στην τελική το Sorcerer's Stone να μην διεκδικεί ιδιαίτερες δάφνες ποιότητας σε σχέση με κάποιες απ' τις επόμενες ταινίες της σειράς, αλλά για τον παιδικό-οικογενειακό χαρακτήρα του, είναι πολύ διασκεδαστικό και μια πολύ καλή εισαγωγή στον κόσμο του Harry Potter που θα συντροφεύει μικρούς και μεγάλους για τα επόμενα 10 χρόνια.

Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002) (dir: Chris Colombus)

Απ' τα αγαπημένα μου βιβλία της σειράς, και ο Chris Colombus αυτή τη φορά τα πηγαίνει πολύ καλύτερα στη μεταφορά του. Διατηρώντας φυσικά και τον παιδικό χαρακτήρα της πρώτης ταινίας, δίνει αυτή τη φορά και έναν πιο σκοτεινό τόνο, και κατορθώνει να μην ξεφύγει καθόλου απ' την βασική πλοκή της ιστορίας του βιβλίου, ξεφορτώνοντας απλά δευτερεύουσες -πλην ωραίες- σκηνές. Χρησιμοποιεί βέβαια κι εδώ φτηνά σκηνοθετικά τρικ (βλ φωτισμός στον Lucius Malfoy όταν μιλάει με τον Dumbledore στο τέλος), αλλά γενικά παρουσιάζει πολύ ομορφότερες εικόνες από την πρώτη ταινία, και αρκετά καλύτερες ερμηνείες απ' τους μικρούς πρωταγωνιστές. Ακόμα κι αν λείπει πάλι η ωριμότητα των επόμενων ταινιών, το Chamber of Secrets προσφέρει άφθονη διασκέδαση και φαντασία, και παραμένει μέχρι και σήμερα απ' τις αγαπημένες μου ταινίες της σειράς.

Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (2004) (dir: Alfonso Cuarón)

Μιας και το ομώνυμο βιβλίο ήταν το 2ο αγαπημένο μου απ' τη σειρά, όταν είδα για πρώτη φορά την ταινία στο σινεμά, γκρίνιαζα για τις ελευθερίες που πήρε. Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα πώς δεν μπορούσαν να χωρέσουν τα πάντα σε μια ταινία δύο περίπου ωρών, και φυσικά με κάθε νέα θέαση το λάτρευα όλο και περισσότερο. Ο Alfonso Cuarón αναλαμβάνοντας τα ηνία, μεταφέρει τον κόσμο του Harry Potter σε ένα καλύτερο μέρος για τα γυρίσματα, αντικαθιστά τον συγχωρεμένο Richard Harris με τον εμφανώς καλύτερο Michael Gambon, και γενικά φέρνει τον πολυπόθητο αέρα της αλλαγής στην σειρά, την στιγμή ακριβώς που οι ήρωες της αρχίζουν κι αυτοί να μεγαλώνουν και να αλλάζουν. Όπως ταίριαζε στο μέλος της σειράς που ξεφεύγει απ' την παραμυθένια ιστορία και γίνεται πιο σκοτεινό και πολύπλοκο, ο Cuarón εντυπωσιάζει με την σκηνοθεσία του, δημιουργώντας απαράμιλλη ατμόσφαιρα και γεμίζοντας την οθόνη σου με καθαρά και πανέμορφα πλάνα. Χειρίζεται εξαιρετικά παλιούς και νέους χαρακτήρες, εκμεταλλεύεται στο έπακρον τις φυσικές ομορφιές της Σκοτίας, και φυσικά αποδίδει εξαιρετικά το κομμάτι του ταξιδιού στον χρόνο. Άξια αναφοράς και η φανταστική μουσική του John Williams, που ξεφεύγει απ' την μετριότητα των δύο προηγούμενων του soundtracks για τη σειρά, και προσθέτει πόντους στην ατμόσφαιρα. Καλογυρισμένο λοιπόν και ώριμο, το Prisoner of Azkaban είναι σίγουρα ένας απ' τους λόγους για τους οποίους η σειρά Harry Potter κατόρθωσε να κάνει το παραπάνω βήμα και να ξεφύγει απ' την κατηγορία “ταινίες για παιδιά”.

Harry Potter and the Goblet of Fire (2005) (dir: Mike Newell)

Ήταν γραφτό το αγαπημένο μου βιβλίο της σειράς να έχει και την χειρότερη μεταφορά. Ίσο μερίδιο ευθύνης έχουν και ο Steve Kloves και ο Mike Newell (και φυσικά και το studio που δεν μπορούσε να κάνει λίγους μήνες υπομονή και να αφήσει τον Cuarón να κάνει κι εδώ τα μαγικά του, ή απλά να επιμείνει να χωριστεί η ταινία σε δύο μέρη όπως αρχικά ζητούσε). Ο Kloves αφενός στο σενάριο, πετσοκόβει το βιβλίο και για να κάνει χώρο για τα άβολα ερωτικά σκιρτήματα των νεαρών πρωταγωνιστών αφήνει εκτός πολύ σημαντικό backstory χαρακτήρων (βλ Barty Crouch Jr ή πρόγονοι του Voldemort), σκηνές που θα ήταν άκρως εντυπωσιακές στην μεγάλη οθόνη (βλ τελικός του Quidditch World Cup), πολύ χρήσιμα για παρακάτω subplots (βλ Rita Skeeter = Animagus), ακόμα και ενδιαφέρουσες σκηνές ή χαρακτήρες με εξαιρετικό ενδεχόμενο comic-relief (βλ αποχώρηση απ' τους Dursleys και Ludo Bagman). Ολόκληρος ο 3ος άθλος είναι επίσης μια τραγωδία, και η προπόνηση του Harry για τα -επίσης κομμένα- εμπόδια του λαβύρινθου που θα του έδιναν βάση για την επόμενη χρονιά και τον “Στρατό του Ντάμπλντορ”, πλήρως απούσα. Όλα αυτά θα μπορούσαν βέβαια να αποτελούν λεπτομέρειες, αν είχε γίνει καλύτερη δουλειά στην σκηνοθεσία απ' τον Mike Newell. Η ιστορία είναι όντως πια πολύ πιο σκοτεινή, αλλά ο Newell το μόνο που κάνει για να αποδώσει αυτό το “σκοτάδι” είναι μια συνεχής μαυρίλα που καλύπτει τα πάντα, με την οποία προσπαθεί να καλύψει την απουσία κινδύνων που κόπηκαν στο σενάριο και να εκβιάσει ατμόσφαιρα. Γενικά το Goblet of Fire είναι ένα χαοτικό μείγμα κωμωδίας και περιπέτειας, που σπαταλάει πολύτιμο χρόνο σε ανούσια σημεία, και στα σημαντικά τρέχει και δεν προφταίνει. Εντυπωσιακή η μουσική του Patrick Doyle, και διασκεδαστική γενικά η ταινία, αλλά σίγουρα κατώτερη των προσδοκιών που είχαν δημιουργήσει ο Cuarón και το πολύ καλογραμμένο βιβλίο.

Harry Potter and the Order of the Phoenix (2007) (dir: David Yates)

Η επιλογή του David Yates για τον επόμενο σκηνοθέτη της σειράς, ήταν εξίσου παράξενη επιλογή μ' αυτή του Chris Colombus για τις πρώτες ταινίες, μιας και η εμπειρία του αφορούσε κατά μεγάλο βαθμό την τηλεόραση και όχι την μεγάλη οθόνη. Συνδυάζοντάς τον μάλιστα με το μοναδικό σενάριο της σειράς που δεν υπέγραφε ο Steve Kloves, θα περίμενε κανείς μεγάλες αλλαγές. Ευτυχώς είναι αλλαγές προς το καλύτερο, και ο συνδυασμός των Yates-Goldenberg ήταν κατά τη γνώμη μου, δυναμίτης. Ο Yates αφήνει πίσω του το μουντό και άχαρο περιβάλλον της προηγούμενης ταινίας, και κινηματογραφεί κοντά στο στυλ του Alfonso Cuarón, με καθαρά ευρεία πλάνα και πλήρη εκμετάλλευση του χώρου. Η σειρά αυτή τη φορά ξεφεύγει για τα καλά σε πιο ώριμα μονοπάτια, και βάζει τους ήρωες της σε βαθύτερα προβλήματα απ' το απλό “κυνηγητό” με τους “κακούς”. Ο βασικός άξονας είναι η ψυχική αυτή τη φορά αντιπαράθεση του Harry με τον Voldemort, και η συνειδητοποίηση του πρώτου ότι πρέπει να σταματήσει να ψάχνει τις ομοιότητες με τον εχθρό του, αλλά να βασιστεί σε εκείνες τις διαφορές του χαρακτήρα που θα τον βοηθήσουν να τον νικήσει. Στο ενδιάμεσο, προδοσίες, φιλία, έρωτας και φυσικά ένας πολύ καλοφτιαγμένος villain στο πρόσωπο της Dolores Umbridge, που υποδύεται εξαιρετικά η Imelda Staunton. Ο David Yates απ' τη δική του πλευρά, κάνει εξαιρετική διαχείριση του υλικού που έχει στα χέρια του, και με ωριμότητα φτιάχνει μια στιβαρή ιστορία με σωστή κλιμάκωση και πολύ καλό ρυθμό, προσφέροντας απλόχερα κωμικά gags, δράση, συναίσθημα και μπόλικη φαντασία. Μπορεί να γκρινιάζω λίγο μέσα μου μιας και μπορούσε να βρει ένα δεκάλεπτο για να δείξει και λίγο το νοσοκομείο St Mungo's, ή να δώσει λίγη έμφαση σε λεπτομέρειες όπως το μενταγιόν, τους καθρέφτες ή τον Regulus Black, αλλά γενικά μιλάμε για μια καταπληκτική μεταφορά, που διασκεδάσει όσο και συγκινεί.

Harry Potter and the Half-Blood Prince (2009) (dir: David Yates)

Η ταινία ξεκινάει ομολογουμένως πολύ περίεργα, με τον Harry να κάνει τα γλυκά μάτια σε μια άσχετη κοπελίτσα σε φαγάδικο του Λονδίνου, πριν κινηθεί με τον Dumbledore προς το κυνήγι του αγαπητού καθηγητή Slughorn. Κάτι τέτοιες περίεργες ελευθερίες είναι σήμα κατατεθέν του σεναρίου του Steve Kloves, ο οποίος έχοντας βαλθεί να μας πείσει ότι οι ήρωες της σειράς μεγαλώνουν, έχει δώσει τρομερά μεγάλη βάση στις ερωτικές τους περιπέτειες και τα εφηβικά τους τερτίπια. Το αποτέλεσμα είναι μεν ξεκαρδιστικό, αλλά σε αρκετά σημεία φτάνει στα όρια του εξυπνακίστικου, και σίγουρα είναι αρκετά υπερβολικός ο χρόνος που αφιερώνεται εκεί. Ακόμα κι έτσι όμως, με βοήθεια απ' τον David Yates που σκηνοθετεί ξανά με μαεστρία, το Half-Blood Prince ακουμπάει πολύ όμορφα και τον σκοτεινό χαρακτήρα του βιβλίου και μάλιστα -με κίνδυνο να ακουστώ λίγο βλάσφημος- το βελτιώνει κιόλας. Δύσκολο να κολλήσεις εδώ σε λεπτομέρειες και παραλείψεις, μιας και ό,τι χρειάζεται ακόμα και ο non-reader θεατής δίνεται ξεκάθαρα από την αρχή της ταινίας, και η πλοκή γενικά είναι εξαιρετικά δεμένη. Περισσότερα flashbacks στη ζωή του νεαρού Tom Riddle μάλλον θα χαλούσαν το ρυθμό, οπότε διαλέγω να μην γκρινιάξω αυτή τη φορά, γιατί ο ρυθμός ήταν όντως εξαιρετικός. Αν πρέπει να παραπονεθώ για κάτι, είναι το γκρίζο φίλτρο με το οποίο επέλεξε ο Yates να ντύσει την -εντυπωσιακή κατά τα άλλα- φωτογραφία. Είμαι μεγάλος φαν της “γκριζάδας” στις ταινίες, αλλά σε αντίθεση με την πρώτη θέαση, αυτή την φορά το βρήκα σε σημεία κάπως ενοχλητικό. Φυσικά, δεν φτάνει για να χαλάσει την εμπειρία, και τελικά το σύνολο μπορεί να πέφτει λίγο λόγω της αδυναμίας του πηγαίου υλικού, αλλά είναι φοβερά διασκεδαστικό και όσο προχωράει στην κορύφωση, γίνεται επίσης όλο και πιο δυνατό συναισθηματικά, λήγοντας σε εξαιρετικά ψηλή -και συγκινητική- νότα. Χάνει στα σημεία απ' το προηγούμενο του Yates, αλλά γενικά έξοχο.

Harry Potter and the Deathly Hallows: Part I (2010) (dir: David Yates)

Όπως φαινόταν απ' όσα είχα γράψει εδώ, την πρώτη φορά είχα ενθουσιαστεί με την ταινία, και μάλιστα είχα πέσει και στην άκρως βλάσφημη παγίδα να το συγκρίνω με το διαμαντάκι του Cuarón. Με την δεύτερη θέαση δυστυχώς, πέφτει στην εκτίμησή μου, και φανερώνονται πολλές αδυναμίες του. Πολύ μικρό μέρος τους σφάλματος ανήκει στον David Yates, μιας και κάνει ακόμα καλύτερη σκηνοθετική δουλειά σε σχέση με τις προηγούμενες δυο ταινίες του, και όπως είχα γράψει και στο αρχικό post, χτίζει φανταστική ατμόσφαιρα και ντύνει την ιστορία με εντυπωσιακά πλάνα και υπέροχες σκοτεινές εικόνες (με αποκορύφωμα την πανέμορφη animated σκηνή της Ιστορίας των Τριών Αδελφών). Παρ' όλα αυτά, η δεύτερη θέαση αποκαλύπτει μπόλικο νεκρό χρόνο στις σκηνές στα δάση (το ίδιο πρόβλημα που είχε και το βιβλίο), και μερικές σημαντικές παραλείψεις, μια απ' τις οποίες είναι επίσης και σοβαρή σεναριακή τρύπα. Μπορεί ο Steve Kloves να μπάλωσε ωραία την απουσία του Regulus και του μενταγιόν απ' το Order of the Phoenix, αλλά ξέχασε να εισάγει τον καθρέπτη που είχε χαρίσει ο Sirius στον Harry στο 5ο βιβλίο, ο οποίος παίζει μεγάλο ρόλο στο δεύτερο μέρος της ταινίας. Έχω την υποψία ότι με κάποιο τρόπο θα το σώσει στο Part 2, αλλά εδώ οι μη αναγνώστες θα τα βρουν μπαστούνια προσπαθώντας να καταλάβουν τι είναι αυτό το κομμάτι γυαλιού που κρατάει ο Harry σε μερικές σκηνές. Ίσως ακούγομαι παραπάνω επικριτικός απ' όσο πραγματικά είμαι όμως. Σίγουρα η κοιλιά στη μέση της ταινίας, που λόγω ενθουσιασμού δεν με πείραξε κατά την πρώτη θέαση, βγάζει αυτή τη φορά μάτι, αλλά γενικά παρά τα λαθάκια, το Deathly Hallows Part 1 παραμένει μια πολύ καλή ταινία για τους φαν της σειράς, χωρίς προοπτικές βέβαια να της κερδίσει καινούριους οπαδούς. Αν σκεφτούμε μάλιστα ότι βασίζεται στο χειρότερο κομμάτι του πιο αδύναμου κατά τη γνώμη μου βιβλίου της σειράς, και ότι παίζει το ρόλο του προλόγου για το τελευταίο μέρος, είναι μια πολύ καλή προσπάθεια. Ομολογώ όμως ότι το υπερτίμησα αρκετά την πρώτη φορά, και δύσκολα στέκεται μόνο του σε σχέση με τις υπόλοιπες ταινίες.

~ - ~ - ~ - ~ - ~ - ~ - ~

Με βάση τα παραπάνω, νομίζω πως με ικανοποιεί απόλυτα η επόμενη σειρά κατάταξης των εφτά πρώτων ταινιών:

#7. Goblet of Fire

#6. Deathly Hallows: Part 1

#5. Sorcerer's Stone

#4. Half-Blood Prince

#3. Chamber of Secrets

#2. Order of the Phoenix

#1. Prisoner of Azkaban

The Consensus

Θύμα του σνομπισμού πολλών θεατών που το θεωρούν παιδικό, αλλά χωρίς καμία αμφιβολία ένα εντυπωσιακό παραμύθι που σημάδεψε μια γενιά. Προσωπικά θεωρώ το franchise πολύ καλοφτιαγμένο, και νιώθω πως τελικά το αδικεί η σύγκριση με το πηγαίο υλικό. Όταν μιλάμε για διαφορετικά μέσα, πρέπει να έχουμε διαφορετικές απαιτήσεις, και πιστεύω πως οι ταινίες του Harry Potter, ακόμα και με τα λάθη τους, προσφέρουν απλόχερα την διασκέδαση αλλά και την ζεστασιά που νιώθαμε όσοι μεγαλώσαμε διαβάζοντας τα ομώνυμα βιβλία. Και σίγουρα την Τετάρτη θα έχω μαζί μου και αρκετά χαρτομάντηλα, όντας σίγουρος πως θα κλάψω από συγκίνηση για το τέλος μια εποχής.